Voorstelling
De Kleine Patriot of de Grote Anton Mussert Show
De dunne lijn tussen vaderlandsliefde en landverraad Van Paul Feld
Op uitnodiging van de Utrechtse Stadsschouwburg maakt Paul Feld een associatief theatraal en muzikaal portret van NSB-voorman Anton Mussert. De Kleine Patriot is een onderdeel van de manifestatie ‘Kunst in Oorlog’ ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van de Utrechtse Schouwburg, die in oorlogstijd (1941) werd geopend en regelmatig werd gebruikt voor feesten en partijen van de NSB. Het hoofdkwartier van Mussert was gevestigd op de Maliebaan 13 - 41, de Nederlandse SS van Feldmeijer huisde aan de overkant. De Kleine Patriot geeft een associatieve inkijk in de wereld van een kleine burgerman, die de geschiedenis zou ingaan als de icoon van de laffe collaborateur.
‘Ons volk moet weer leren nationaal te zijn. In politiek Den Haag wordt gesjacherd met het landsbelang. Het stof en het spinrag welke de ruiten van het regeringsgebouw onzichtbaar maken moeten worden opgeruimd. De staat heeft behoefte aan een brede nationale en sociale beweging. Niet rechts, niet links maar recht door zee.’
Anton Mussert stond in een lange traditie. De opstand tegen Den Haag is zo oud als Nederland zelf. Jaren later sloegen Pim Fortuyn en Rita Verdonk precies dezelfde toon aan. Mussert zelf maakte het niet meer mee. Na de oorlog werd de leider van de NSB, die Nederland regeerde vanaf de Maliebaan in Utrecht, geëxecuteerd in de Scheveningse duinen.
Paul Feld (tekst en regie) maakt van De Kleine Patriot een duizelingwekkend spel, waarin politieagenten en toneelspelers, neonazi’s en NSB’ers, de weduwe Rost van Tonningen en Pim Fortuyn in razende vaart voorbijkomen, terwijl Mussert zelf wegteert in zijn cel en niet begrijpt waar het is misgegaan. Hij treedt op als een oer-Hollandse idealist met een fataal vermogen om telkens de verkeerde keuze te maken. Muziek, verkleedpartijen en technische verrassingen onttakelen hem in anderhalf uur tot de tobber die hij was.
De drijfveren achter het handelen van Anton Mussert zijn verrassend herkenbaar in de politieke context van vandaag. De Utrechtse acteur Harm van Geel geeft op expressieve wijze vorm aan het titelpersonage. Hij wordt ondersteund en van tegenspel voorzien door de spetterende ‘entartete’ composities van twee Rotterdamse jazz-kanonnen: Andreas Suntrop op gitaar en Jasper Le Clercq op viool.
